Wychowanie patriotyczne dzieci

     W związku z obchodzoną w tym roku setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości chcemy państwa zainteresować problematyką wychowania do wartości i kształtowania postaw patriotycznych  u dzieci.

Wychowanie ludzi młodych w duchu wartości powinno rozpocząć się już w przedszkolu. Bowiem to w wieku przedszkolnym kształtują się podstawy osobowości. Przedszkole kształtuje u dzieci  nawyki, cechy charakteru i zaczątki postaw, jakie wymagane będą w życiu społecznym. Do miana patrioty dorasta się przez całe lata, ale w tworzeniu się postaw patriotycznych ogromną rolę spełniają również przeżycia i doświadczenia z okresu dzieciństwa.

U małego dziecka nie kształtuje się dojrzała postawa patriotyczna, a pojęcie „Ojczyzna” jest dla niego wyrazem abstrakcyjnym. Jednak nasze oddziaływania  pozwolą stworzyć podstawę przywiązania do własnego miejsca zamieszkania i jego tradycji, czyli do tzw. „małej Ojczyzny”. Na początku edukacji musimy też wyrobić u dzieci przywiązanie do takich pojęć, jak symbole narodowe, obyczaje i obrzędy W tym zadaniu ważną rolę  odgrywają zarówno dorośli członkowie rodziny, jak i  nauczyciele. Umożliwiają oni dzieciom kontakty z ojczystą przyrodą i kulturą, literaturą i tradycjami.

Małe dzieci uczą się poprzez naśladowanie dorosłych, dlatego początkowo obraz Ojczyzny utożsamiają z domem rodzinnym, ulubionym miejscem zabaw, bliskimi osobami. Stopniowo staje się nią środowisko lokalne, a więc i przedszkole. Tam dziecko zostaje członkiem grupy, w której zajmuje określone pozycje. Zaczyna podlegać opinii społecznej i uczy się współdziałania. Ważną rolą przedszkola w kształtowaniu postaw patriotycznych jest też dostarczanie wiadomości o najbliższym otoczeniu. Obok bezpośredniej obserwacji, najcenniejszym źródłem wiadomości i przeżyć dzieci są zajęcia z zakresu rozwijania mowy i myślenia. Nauczycielki wykorzystują różne formy pracy: opowiadania utworów, czytanie  utworów literackich w połączeniu z oglądaniem ilustracji, przekazywanie baśni, legend, inscenizowanie utworów literackich bądź tworzenie tekstów literackich przez dzieci.

Ich treść pozwala poznać środowisko społeczne, przemawia do emocji i wyobraźni dziecka i zachęca do naśladowania. W trakcie działalności plastycznej dziecko kształtuje obraz Ojczyzny w oryginalny sposób, przez co wyraża ono własne myśli i uczucia. W kształtowaniu obrazu Ojczyzny u dzieci w wieku przedszkolnym szczególne znaczenie ma również muzyka.

Zadaniem dorosłych jest także przekazanie dzieciom  wiedzy o symbolach narodowych (godłem, barwami narodowymi, hymnem, herbami miast)  i ich znaczeniu oraz ukształtowanie właściwego do nich stosunku. Pielęgnowanie tradycji narodowych wiąże się z kolei z zainteresowaniem młodego pokolenia pomnikami bohaterów narodowych, miejscami pamięci narodowej, pamiątkami historycznymi znajdującymi się w najbliższym otoczeniu.

W wychowaniu patriotycznym dzieci pamiętać trzeba o stosunku małych dzieci do pracy. Nie wystarczy jednak samo zapoznanie dzieci z pracą ludzi dorosłych i jej wartością. Należy wdrażać dzieci do wykonywania rozmaitych prac dopasowanych do ich możliwości. Już w przedszkolu stosujemy więc różnego rodzaju dyżury, wykonujemy prace użyteczne.

Ważną rolę w kształtowaniu postawy małego patrioty odgrywa także wyrobienie szacunku i dostrzeżenie piękna przyrody ojczystej oraz kultury polskiej. W kontaktach z naturą wyzwalają się u dzieci przeżycia, które pozwalają poznać otaczający świat, a dzieje naszej kultury są wspaniałym przykładem podtrzymywania tożsamości narodowej.

Omówione zagadnienia wchodzą w zakres wychowania patriotycznego realizowanego poprzez proces wychowawczo – dydaktyczny w naszym przedszkolu. Ważną rolę odgrywają w nim zajęcia dydaktyczne, spacery, wycieczki, uroczystości, spotkania z ciekawymi ludźmi oraz praca i zabawa dzieci. Wykorzystując  dziecięcą ciekawość i stałą gotowość do poznawania i przeżywania staramy się formować  wrażliwą naturę dziecka tak, by kiedyś słowo „Polak” i „Ojczyzna” wypowiadało z najgłębszą dumą.

Opracowała

Maria Mikołajewska